Kunst = verzet?
“voel je niet het verzet in de vreugde
voel je niet de middelvinger in het plezier
het politieke van onze daad”
– Julia“het is geen verzet als we er geen andere mensen mee helpen”
– Winston
Wat is verzet?
Verzet is iets willen veranderen.
Soms is verzet iets doen. Je grenzen aangeven. Op straat komen. Iets nieuws maken. Iets kapotmaken. Of net helemaal niets doen.
Soms ontstaat verzet uit pure wanhoop, uit het gevoel dat je geen andere weg kan inslaan, omdat je toch niets meer te verliezen hebt.
Soms ontstaat het uit een gevoel van onrecht, uit empathie, uit de hoop dat je iets kan veranderen in de wereld.
Baraye is een protestlied geschreven door de Iraanse muzikant Shervin Hajipour, naar aanleiding van de moord op een jonge Iraanse vrouw, Mahsa Amini. Amini werd gearresteerd door de zedenpolitie in Iran omdat ze haar hijab niet correct droeg. De protesten die erna losbarstten, werden brutaal onderdrukt door het Iraanse regime. Kort na het publiceren van dit lied werd Shervin gearresteerd en gedwongen om zich te verontschuldigen en het lied van zijn sociale media te verwijderen.
Zijn verzet vergde veel moed en had grote gevolgen.
Heb jij je al eens verzet tegen iets of iemand? Wat zou jij opofferen voor verzet?
Opdracht
Teken twee grote assen op de grond.
De verticale as stelt voor wat je zou opofferen. Als je helemaal onderaan staat, offer je zo min mogelijk op. Bovenaan zou je alles opgeven voor het verzet, inclusief je eigen leven of het leven van andere.
De horizontale as stelt voor hoeveel mensen je wil helpen. Helemaal links wil je niemand helpen behalve jezelf. Helemaal rechts wil je zoveel mogelijk mensen bereiken of helpen.
Julia en Winston gaan allebei heel anders om met het verzet. Waar zou je hen plaatsen op de assen?
Stel: de regering beslist dat vrouwen niet meer naar school mogen.
Waar zou je jezelf plaatsen op de twee assen?
Stel: de directeur bepaalt dat je alleen nog maar Nederlands mag praten op school.
Sta je nog steeds op dezelfde plaats? Vecht je enkel voor jezelf? Zou je meer of minder opofferen?
“alsof je in een andere wereld kunt leven dan deze
alsof je de wereld kunt veranderen
alsof we een andere optie hebben dan met heel veel voorzichtigheid
kansen te zoeken om af en toe aan de wereld te ontsnappen”– Julia
Kan kunst de wereld veranderen?
Kunst staat niet los van de wereld, het bestaat altijd binnen de maatschappij. Kunst is in essentie eigenlijk ook altijd een vorm van verzet. Het spreekt zich uit over de wereld waarin het bestaat, of de kunstenaar dat wil of niet.
Sommige kunstenaars kiezen heel bewust om iets aan te klagen, om zich uit te spreken in hun werk. Sommige mensen of groepen komen in verzet en kiezen specifiek een kunstvorm om hun boodschap het beste over te kunnen brengen.
Welke kunstenaar of kunstwerk spreekt je het meeste aan? Waarom?
Heeft een kunstwerk ooit al jouw leven veranderd of een impact gehad? Hoe?
Welke kunstenaars veranderden/inspireerden jou?
Kan jij de wereld veranderen?
Tijdens de workshopreeks The Invisible Route, creëerden 437 jongeren samen met kunstenaars Juicy Ijsselmuiden, Bram Van Bree en Ruth Bruyneel interventies op het Theaterplein in Antwerpen.
Ze lieten zich inspireren door The Invisible Route, een wandelroute in Antwerpen waarmee je bewakingscamera’s kan ontlopen, uitgestippeld door Maarten Inghels. De tekst die ze gebruiken is het protestgedicht Losgeld van Ruth Lasters, dat zich verzet tegen het onderscheid tussen de A-stroom en B-stroom in het onderwijs en vraagt om meer aandacht en waardering voor arbeiders en vakmensen.
Opdracht
Kies een kunstvorm die het beste bij je past: beeldende kunst, performance, muziek, spoken word, graffiti, audiovisuele kunst,…
Bedenk zelf een interventie, een performance of kunstactie om de wereld te veranderen.
Deze vragen helpen je op weg:
Waartegen wil je je verzetten?
Wat hoop je te veranderen?
Is je actie anders wanneer je deze filmt?
Kan je je actie ook verspreiden zonder het online te zetten?
